Լծակ:Լծակի կանոնը:Թեք հարթություն:Մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից:Ճախարակ:Մեխանիզմի Օ․Գ․Գ․

Գործնական աշխատանք․

Ղազարյանի դասագրքից էջ էջ174 -ի խնդիրներ107-ից մինչև117 ևԳ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I  >>-ից էջ81ից մինչև էջ85 խնդիրների բացատրում,քննարկում և լուծում։

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1.Որո՞նք են պարզ մեխանիզմները

Այն մեխանիկական սարքերը, որոնք ծառայում են ուժերի մոդուլները կամ ուղղությունները փոխելու համար, կոչվում են մեխանիզմներ։

2.Ի՞նչ է լծակը:

Լծակը սովորաբար մի ձող է, որը կարող է պտտվել անշարժ հենարանի շուրջը։

3.Ի՞նչն են անվանում ուժի բազուկ

Հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունը կոչվում է ուժի բազուկ։

4.Ճախարակի ինչ տեսակներ գիտենք:

Անշարժ, շարժական, բազմաճախարակ։

5.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում անշարժ:

Բեռը բարձրացնելիսճախարակի առանցքը մնաուն է անշարժ, ուստի այն կոչվում է անշարժ ճախարակ։

6.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում շարժական:

Բեռի շարժման ժամանակ շարժվում է նաև ճախաչակը, ուստի այն կոչվում է շարժական ճախաչակ։

7.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:

Անշարժ ճախրակի միջոցով մենք բեռը բարձրացնում ենք վերև, բայց ուժի շահում չենք ունենում։

8.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը:Այն օգտագործելիս ինչքան ենք շահում ուժի մեջ:

Շարժական ճախարակ օգտագործելիս ուժի մեջ շահում ենք 2 անգամ։

9.Ի՞նչ է բազմաճախարակը:Այն օգտագործելիս որքան ենք շահում ուժի մեջ:

Բազմաճախրակը կազմված է երեք շարժական և երեք անշարժ ճախրակներից։ Մենք ուժի մեջ Այն ունենք 6 անգամ։

10.Գծել անշարժ և շարժական ճախարակների սխեմաները:

11.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում օգտակար

Այն աշխատանքը, որը կատարվում է մեքենան բարձրացնելու համար կոչվում է օգտակար։

12.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում լրիվ կամ ծախսված

Եթե բեռը բարձրացնելու համար որևէ մեխանիզմ ենք օգտագործում, ապա բեռի ծանրության ուժից բացի, միշտ էլ հարկ է լինում հաղթահարել նաև մեխանիզմի մասերի ծանրության ուժը, ինչպես նաև այդ մեխանիզմում գործող շփման ուժը։

13.Ինչո՞ւ լրիվ աշխատանքը միշտ մեծ է օգտակար աշխատանքից

Լրիվ աշխատանքը հավասար է օգտակար և լրացուցիչ աշխատանքների գումարին, ուստի օգտակար աշխատանքը միշտ փոքր է ծախսվածից.
Aօգ<Aլր

14.Ո՞ր մեծոթույունն է կոչվում մեքենայի կամ մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե օգտակար աշխատանքը ծախսված աշխատանքի որ մասն է կազմում, կոչվում է մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից (կրճատ՝ ՕԳԳ)։

15.Ձևակերպել մեխանիկայի <<ոսկե կանոնը>>

Մեխանիզմի օգնությամբ քանի անգամ շահում ենք ուժի մեջ, այնքան անգամ կորցնում ենք ճանապարհի մեջ։

16.Հնարավո՞ր է արդյոք,որ ՕԳԳ-ն մեծ լինի 100%-ից

Ոչ, հնարավոր չէ։

Լաբորատոր աշխատանք 4

Լծակի հավասարակշռության պայմանի ուսումնասիրումը

աշխատանքի նպատակը- փորձով ստուգել, թե ուժերի և նրանց բազուկների ի՞նչ հարաբերակցության

անհրաժեշտ սարքեր, նյութեր — լաբորատոր լծակ, ամրակալան, բեռների հավաքածու, չափականոն, ուժաչափ։

աշխատանքի ընթացքը- լծակի կանոնը— լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ եթե նրա վրա ազդող մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկները։ Բանաձևը՝ F₁: F₂= l₂:l₁

F1 և F2 լծակի վրա ազդող մոդուլներն են։ l1 և l2 այդ ուժերի բազուկներն են։

Այս կանոնը հիմնագրել է Արքիմեդը։

Լծակը ամրացրեցի ամրակալանին այնպես որ այն ազատ պտտվի առանցքի շուրջ այնուհետև լծակի ծայրերի մանեկների միջոցով լծակը հավասարակշռեցի հորիզոնական դիրքով, որից հետո պտտման առանցքից որոշակի հեռավորությամբ լծակի աջ բազուկից կախեցի երկու ծանրոց, իսկ ձախ բազուկի վրա հերթականությամբ կախեցի սկզբից մեկ ծանրոց հետո երկու հետո երեք։ Ձախ լծակի վրա կախեցի մեկ երկու երեք ծանրոց։ Ձախ կողմի երկու ծանրոցի առկայուցյամբ լծակը կլինի հավասարակշռության մեջ։Չափեցի քանոնով այդ տեղերի և պտտման առանցքի հեռավորությունները իսկ ուժացաթով ծանրոցների կշիռները։

Յուրաքանչյուր փորձի համար հաշվեցի ուժերի ծանրությունը բազուկների հարաբերությանը։ Արդյունքները գրեցի աղյուսակում։

L2-21սմ L1-10.5սմ=0.105մ

Փորձ 1

փորձ 2

Կատարել  և ավարտել<<Լծակի հավասարակշռության պայմանի ուսումնասիրումը>>լաբորատոր աշխատանքը,հղումը ուղարկել ինձ։

Կարդալ ծանոթանալ․

Թեման․Ճնշման ուժ և ճնշում

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1.Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում ճնշում:

Ճնշումը բնութագրում է 2 հպվող մարմինների փոխազդեցությունը և հավասար է հպման մակերևույթին ուղղահայաց ազդող ուժի հարաբերությանը մարմինների հպման մակերևույթի մակերեսին

p=F/S

2.Գրել ճնշումը   սահմանող  բանաձևը:

3.Որո՞նք են ճնշման միավորները

P(պասկալ),կՊա,ՄՊա:

Սովորել․Է․Ղազարյանի դասագրքից էջ102 -ից 105-ը։

Ճնշում, ճնշման միավոր

մարմնի վրա ազդող ուժի արդյունքը կախված է ազդող ուժի մոդուլից և մակերևույթի մակերեսից, որի վրա ուղղահայաց ազդում է ուժը։

Ճնշում

էջ 177 խնդիրներ 134-140

135 m=5տ=5000կգ

g=+- 10Ն/կգ

S=1,4մ²

P-?

1.Որո՞նք են պարզ մեխանիզմները

Այն մեխանիկական սարքերը, որոնք ծառայում են ուժերի մոդուլները կամ ուղղությունները փոխելու համար, կոչվում են մեխանիզմներ։

2.Ի՞նչ է լծակը:

Լծակը սովորաբար մի ձող է, որը կարող է պտտվել անշարջ հենարանի շուրջը։

3.Ի՞նչն են անվանում ուժի բազուկ

Հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունը կոչվում է ուժի բազուկ։

4.Ճախարակի ինչ տեսակներ գիտենք:

Անշարժ, շարժական, բազմաճախարակ։

5.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում անշարժ:

Բեռը բարձրացնելիսճախարակի առանցքը մնաուն է անշարժ, ուստի այն կոչվում է անշարժ ճախարակ։

6.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում շարժական:

Բեռի շարժման ժամանակ շարժվում է նաև ճախաչակը, ուստի այն կոչվում է շարժական ճախաչակ։

7.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:

Անշարժ ճախրակի միջոցով մենք բեռը բարձրացնում ենք վերև, բայց ուժի շահում չենք ունենում։

8.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը:Այն օգտագործելիս ինչքան ենք շահում ուժի մեջ:

Շարժական ճախարակ օգտագործելիս ուժի մեջ շահում ենք 2 անգամ։

9.Ի՞նչ է բազմաճախարակը:Այն օգտագործելիս որքան ենք շահում ուժի մեջ:

Բազմաճախրակը կազմված է երեք շարժական և երեք անշարժ ճախրակներից։ Մենք ուժի մեջ Այն ունենք 6 անգամ։

10.Գծել անշարժ և շարժական ճախարակների սխեմաները:

11.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում օգտակար

Այն աշխատանքը, որը կատարվում է մեքենան բարձրացնելու համար կոչվում է օգտակար։

12.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում լրիվ կամ ծախսված

Եթե բեռը բարձրացնելու համար որևէ մեխանիզմ ենք օգտագործում, ապա բեռի ծանրության ուժից բացի, միշտ էլ հարկ է լինում հաղթահարել նաև մեխանիզմի մասերի ծանրության ուժը, ինչպես նաև այդ մեխանիզմում գործող շփման ուժը։

13.Ինչո՞ւ լրիվ աշխատանքը միշտ մեծ է օգտակար աշխատանքից

Լրիվ աշխատանքը հավասար է օգտակար և լրացուցիչ աշխատանքների գումարին, ուստի օգտակար աշխատանքը միշտ փոքր է ծախսվածից.
Aօգ<Aլր

14.Ո՞ր մեծոթւյունն է կոչվում մեքենայի կամ մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե օգտակար աշխատանքը ծախսված աշխատանքի որ մասն է կազմում, կոչվում է մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից (կրճատ՝ ՕԳԳ)։

15.Ձևակերպել մեխանիկայի <<ոսկե կանոնը>>

Մեխանիզմի օգնությամբ քանի անգամ շահում ենք ուժի մեջ, այնքան անգամ կորցնում ենք ճանապարհի մեջ։

16.Հնարավո՞ր է արդյոք,որ ՕԳԳ-ն մեծ լինի 100%-ից

Ոչ, հնարավոր չէ։

Լաբարատոր աշխատանք
լծակի հավասարակշռության պայմանի ուսումնասիրումը
աշխատանքի նպատակը- փորձով ստուգել թէ ուժուրի և նրանց բազուկների ինչ հարաբերականության դեպքում լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ

լծակը ամրացրեցի ամրակալանին այնպես որ այն պտտվի առանցքի շուրջ։ Այնուհետև լծակի ծայրերի մանեկների միջոցով լծակը հավասարակշռեցին հորիզոնական իրքով , որից հետո պտտման առանցքից որոշակի հեռավորոթյամփ լծակի աջ բազուկից կախեցի երկու ծանրոց, իսկ ձախ բազուկի վրա հերթականությամբ կաղեցի սկզբից եկ խանրոց հետո երկու հետո երեք ։ Ձախ լծակի վրա կախեցի մեկ երո

Չափեցի քանոնով այդ տեղերի և պտտման արանցքի հեռավորությունները իսկ ուժաչափով ծանրոցների կշիռները։

Յուրաքանչյուր փորձի համար հաշվեցի ուժերի համար հաշվեցի ուժերի ծարությունը բազուկնրի հարաբերությանը։ Արդյունքները բերեցի

Լծակի հավասարակշռության պայմանի ուսումնասիրումը

աշխատանքի նպատակը- փորձով ստուգել, թե ուժերի և նրանց բազուկների ի՞նչ հարաբերակցության

անհրաժեշտ սարքեր, նյութեր – լաբորատոր լծակ, ամրակալան, բեռների հավաքածու, չափականոն, ուժաչափ։

աշխատանքի ընթացքը- լծակի կանոնը- լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ եթե նրա վրա ազդող մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկները։ բանաձևը- F1 և F2 լծակի վրա ազդող մոդուլներն են։ L1 և L2 այդ ուժերի բազուկներն են։

Այս կանոնը հիմնագրել է Արքիմեդը։

Լծակը ամրացրեցի ամրակալանին այնպես որ այն ազատ պտտվի առանցքի շուրջ այնուհետև լծակի ծայրերի մանեկների միջոցով լծակը հավասարակշռեցի հորիզոնական դիրքով, որից հետո պտտման առանցքից որոշակի հեռավորությամբ լծակի աջ բազուկից կախեցի երկու ծանրոց, իսկ ձախ բազուկի վրա հերթականությամբ կախեցի սկզբից մեկ խանրոց հետո երկու հետո երեք։ Ձախ լծակի վրա կախեցի մեկ երկու երեք ծանրոց։ Ձախ կողմի երկու ծանրոցի առկայուցյամբ լծակը կլինի հավասարակշռության մեջ։Չափեցի քանոնով այդ տեղերի և պտտման առանցքի հեռավորությունները իսկ ուժացաթով ծանրոցների կշիռները։

Յուրաքանչյուր փորձի համար հաշվեցի ուժերի ծանրությունը բազուկների հարաբերությանը։ Արդյունքները գրեցի աղյուսակում։

L2-21սմ L1-10.5սմ=0.105մ

F1

Տարբերակ 1

100մլ

2մլ

76մլ

Տարբերակ 2

1.250 մլ

2. 5 մլ

3. 165 մլ

Տարբերակ 3

100 մլ

5 մլ

10 մլ

Տարբերակ 4

1000մլ

10մլ

940մլ

Ծանոթացանք մի քանի ֆիզիկական մեծություն չափող գործիքների հետ։ Ծանոթացանք չափող գործիքներ՝ ապերաչափի, վոլտաչափի, ջերմաչափի, չափանոթների, ուժաչափի հետ։ Բոլորի վրա անկախ նրանից ինչ մեծություն են չափում, բոլորի վրա արված են նրբագծով բաժանումներ և որոշ նրբագծերի դիմաց կան թվային արժեքներ։ Գործիքի վրա արված նրբագծերը և որոշների դիմաց գրված թվային արծեքները միասին անվանում ենք սանդղակ։ Գործիքների վրա դրված ամենավերջին թվային արժեքը կոչվում է գործիքի չափման սահման։Որպեսզի այս բոլոր գործիքներից կարողանաք օգտվել պետք է որոշենք սանդղակի ամենափոքր բաժանման արժեքը։ Որոշելու համար պետք է ընտրել երկու հարևան նրբագծեր որոնց դիմաց թվային արժեքներ են գրած, մեծ թվից հանում ենք փոքր թիվը, ստացված թիվը մաժանում ենք նրանց միչև եղած բաժանումների թվին:

Կարդալ և ուսումնասիրել երկարությունների պրեզենտացիան 

Թեման․Ֆիզիկական մեծություններ։Ֆիզիկական մեծությունների ափումը։Չափման սխալ։

Մեծությունների չափում

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1․Ինչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:
Չափել ֆիզիկական մեծությունը՝ նշանակում է այն համեմատել նույնատիպ մեծության հետ, որն ընդունված է որպես միավոր։

2․Երկարության հիմնական և այլ  միավորները:Չափման գործիք
Երկարության չափման միավորն է 1մ, ժամանակինը՝  1 վրկ, զանգվածը ՝ 1 կգ:

3․Ի՞նչ է չափիչ սարքի սանդղակ
Քանոնի բաժանումների գծիկները և որոշ գծիկների մոտ գրված թվերը միասին ներկայացնում են քանոնի սանդղակը։

4․Ո՞րն է չափիչ սարքի չափման սահմանը

Չափիչ սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման։

5. Ի՞նչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք
Երկու հարևան գծիկների միջև եղած հեռավորությունը կոչվում է սանդղակի բաժանման արժեք:

6.Ինչի՞ց է կախված չափման սխալը
Չափման սխալը կախված է բաժանման արժեքից և հավասար է բաժանման արժեքի կեսին:

Կրկնել և սովորել․Է.Ղազարյանի դասագրքից(7-րդ դասարան )էջ 5-ից մինչև էջ16։Համացանցից կամ հանրագիտարաններից փնտրտել և գտնել տարբեր երկրների երկարությունների և զանգվածի միավորները և պատրաստել նյութ: