Անորոշ դերբայ-ել,ալ-երգել, խաղալ
Ենթակայական դերբայ- ող, ացող-երգող, խաղացող
Հարակատար դերբայ-ած, ացած-երգած, խաղացած
Համակատար դերբայ-իս /ելիս, ալիս/- երգելիս, խաղալիս
Սրանք հայերենի անկախ դերբայներն են։ Անկախ են կոչվում, որովհետև գործածվում են նախադասության մեջ ինքնուրույն՝ առանց օժանդակ բայի։
1․Կազմիր հետևյալ բայերի անորոշ, ենթակայական, հարակատար և համակատար դերբայները՝
Անորոշ դերբայ-/ել,ալ/-սիրել, գրել, կարդալ, գնալ, փախչել, գտնել, մոտենալ, հարստանալ, թռչել, վախեցնել, հանգչել, հանգցնել, եռացնել, եռալ, սիրվել, գտնվել, թռչկոտել, կտրատել։
Ենթակայական դերբայ-/ող, ացող/-սիրող, գրող, կարդացող, գնացող, փախչող, գտնող, մոտեցող, հարստացող, թռչող, վախեցնող, հանգչող, հանգցնող, եռացնող, եռացող, սիրվող, գտնվող, թռչկոտող, կտրատող։
Հարակատար դերբայ-/ած, ացած/-սիրած, գրած, կարդացած, գնացած, փախած, գտած, մոտեցած, հարստացած, թռած, վախեցրած, հանգած, հանգցրած, եռացրած, եռացած, սիրված, գտնված, թռչկոտած, կտրատած։
Համակատար դերբայ-իս /ելիս, ալիս/- սիրելիս, գրելիս, կարդալիս, գնալիս, փախչելիս, գտնելիս, մոտենալիս, հարստանալիս, թռչելիս, վախեցնելիս, հանգչելիս, հանգցնելիս, եռացնելիս, եռալիս, սիրվելիս, գտնվելիս, թռչկոտելիս, կտրատելիս։
2․ Բակունցի Լառ- Մարգարը պատմվածքից դուրս գրիր անկախ դերբայները, որոշի՛ր խոնարհման տիպը /ա,ե/։
ջրելն-ջրել-ե խոնարհում
խանձված-խանձվել-ե խոնարհում
քայլում-քայլել-ե խոնարհում
գցում-գցել-ե խոնարհում
լինի-լինել-ե խոնարհում
թվում-թվալ-ա խոնարհում
արած-անել-ե խոնարհում
սպասում-սպասել-ե խոնարհում
կապելիս-կապել-ե խոնարհում
գնում-գնալ-ա խոնարհում
հասներ-հասնել-ե խոնարհում
չորացած-չորանալ-ա խոնարհում
ճաքճքած-ճաքճքել-ե խոնարհում
ծծում-ծծել-ե խոնարհում
գալիս-գալ-խոնարհում չունի
հանում-հանել-ե ա խոնարհում
ուներ-ունենալ-ա խոնարհում
կապելուց-կապել-ե խոնարհում
պառկում-պառկել-ե խոնարհում
անում-առնել-ե խոնարհում
ննջում-ննջել-ե խոնարհում
հասներ-հասնել-ե խոնարհում
կենում-կենալ-ա խոնարհում
պառկում-պառկել-ե ա խոնարհում
տալիս-տալ-խոնարհում չունի
քաշում-քաշել-ե խոնարհում
ասում-ասել-ե խոնարհում
կարողանում-կարողանալ-ա խոնարհում
անցնել-ե խոնարհում
կանգնում-կանգնել-ե խոնարհում
3․ Առաջին վարժության բայերից ընտրիր հինգը, դրանց անորոշ, ենթակայական, հարակատար և համակատար դերբայներով կազմիր նախադասություններ։
Նրա կարդացած բոլոր գրքերը անչափ հետաքրքիր էին:
Սկսեցի կարդալ նրա խորհուրդ տված գիրքը:
Շատ կարդացող երեխա է:
Կարդալիս սիրում է դասական երաժշտություն լսել:
Պետք է սիրել այն մարդկանց, ովքեր ամեն ինչ անում են ձեզ համար:
Իմ սիրած ֆիլմը Ռոուլինգի «Հարրի Փոթեր»-ն է:
Նա շատ սիրող և նվիրվող մարդ է իր էությամբ:
Փողոցային կենդանուն սիրելիս, վարակվել էր դրա հիվանդությամբ:
Կռվի ժամանակ, սկսեց ներսից եռալ:
Եռացող ջրի մեջ լցրեց դեռ հում ուտեստը:
Եռացած ջուրը, լցրեց ձեռքին իր անուշադրության պատճառով:
Եռալիս, ջրի մեջ մեկ գդալ աղ ավելացրի:
Թռչկոտող նապաստակը ճերմակ պոչ ուներ:
Ամբողջ ճանապարհին թռչկոտած երեխան, հոգնած պարկած էր:
Թռչկոտելիս ոտքը ոլորել էր:
Թռչկոտել սիրող աղջնակին ցատկապարան էին նվիրել:
Սկսնակ բիզնեսմենը տենչում էր հարստանալ:
Հարստացած մարդը, հաճախ երեք հարյուր վաթսուն աստիճանով փոխվում է:
Հարստացող տղամարդը, արդեն սկսել էր պլանավորել, թե ինչպես է ծախսելու իր գումարը:
Հարստանալիս, գիտակցում էր, որ գումարի մեծ մասը տալու է բարեգործությանը: